Historia kardiologii
Pierwsze doniesienia dotyczące serca i układu krążenia mają swoje źródło w Iliadzie Homera. Szerzej o układzie sercowo- naczyniowym rozwodzi się w IV w p.n.e. Hipokrates. Jego dzieła zawierają opis serca i naczyń krwionośnych,metody badania układu krążenia, czynniki ryzyka wystąpienia chorób serca, choroby zastawek, niewydolność serca, arytmie i nagłą śmierć sercową. Hipokrates opisał topografię serca i określił jego kształt. Podał także stosunkowo dokładny opis zastawek serca, jednakże nie rozróżniał on jeszcze tętnic od żył. Jeśli chodzi o aparaturę kardiologiczną, pierwszy kieszonkowy zegar wodny do mierzenia ciśnienia skonstruował Herofilios z Chalcedonu 300 lat p.n.e.
Z kolei, żyjący w XIII wieku arabski uczony Ibn an-Nafis, na drodze dedukcji opisał kompletnie układ krążenia. Uwzględnił też zjawisko krążenia i utlenowania krwi. Koncepcja jego nie spodobała się jednak jego współczesnym, chociaż w świetle dzisiejszej wiedzy można zgodzić się z nią w pełni.
Jednakże początki nowoczesnej kardiologii, datuje się na rok 1628, kiedy to angielski lekarz William Harvey opublikował odkrycie krążenia krwi.
W 100 lat później, w 1733, angielski pastor i naukowiec Stephen Hales po raz pierwszy inwazyjnie zmierzył ciśnienie krwi, wprowadzając rurę do tętnicy szyjnej konia i związując ją z cylindrem szklanym.
Pierwszym wczesnym urządzeniem do bezkrwawego mierzenia ciśnienia krwi był sfigmograf, skonstruowany przez niemieckiego fizjologa Karla von Vierordta a pierwszą operację serca przeprowadził 9 września 1896 roku niemiecki chirurg Ludwig Rehn.
W XX wieku, zachorowalność na choroby sercowo-naczyniowe znacznie wzrosła. Na początku stulecia były przyczyną mniej niż 10 proc. zgonów na świecie a pod koniec stanowiły już 50 proc. w krajach uprzemysłowionych i 25 proc. w krajach rozwijających się.
Na początku XX wieku, kardiologia wykrystalizowała się jako samodzielna dziedzina w obrębie medycyny. W 1903, holenderski fizjolog Willem Einthoven wynalazł elektrokardiograf a w 1925, w USA, zostało utworzone pierwsze specjalistyczne towarzystwo kardiologiczne American Heart Association.
Pierwszą operację na otwartym sercu wykonał w 1952 roku amerykański chirurg F. John Lewis. Natomiast, pierwszą sztuczną zastawkę serca wszczepiono w 1961 roku. W 1980, na Uniwersytecie Johna Hopkinsa, w leczeniu zaburzeń rytmu zagrażających śmiercią po raz pierwszy zastosowano defibrylator.
Rodzaje kardiologii
Wraz z rozwojem kardiologii, pojawiły się podspecjalizacje, koncentrujące się na poszczególnych chorobach serca:
- kardiologia nieinwazyjna - zajmuje się diagnostyką i leczeniem chorób układu sercowo-naczyniowego bez ingerencji w struktury ciała. W jej ramach, wykonuje się : EKG spoczynkowe, holter EKG i ciśnieniowy, RTG klatki piersiowej, echo serca, elektrokardiograficzny test wysiłkowy.
- kardiologia inwazyjna - umożliwia leczenie chorób serca metodami niechirugicznymi, bez otwierania klatki piersiowej, zwykle z wykorzystaniem dwóch metod bazujących na cewniku naczyniowym: cewnikowania serca oraz koronagrafii.
- kardiochirurgia – zajmuje się leczeniem chorób serca, które wymagają ingerencji operacyjnej. Lekarze tej podspecjalizacji przeprowadzają zabiegi i operacje, takie jak wstawianie i wymianę zastawek i rozruszników serca, wszczepianie by-passów czy przeszczepy serca, a także wymianę zastawki mitralnej, aortalnej i trójdzielnej.
- kardiologia dziecięca – to podspecjalność kardiologii, która zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem chorób serca u dzieci i młodzieży do 18. roku życia. Kardiolog dziecięcy wykrywa i leczy zarówno wrodzone wady serca, jak i wady oraz choroby nabyte w kolejnych latach życia, w dzieciństwie.
Ze względu na szeroko rozpowszechnione występowanie nadciśnienia tętniczego, uważanego obecnie za chorobę cywilizacyjną, wyodrębniła się osobna dziedzina zajmująca się wyłącznie tym schorzeniem - hipertensjologia. Powstała ona w 2006 roku, w odpowiedzi na zapotrzebowanie na lekarzy specjalistów, którzy zmierzyliby się z rosnącą zachorowalnością właśnie na nadciśnienie. Zajmuje się ona profilaktyką, diagnozowaniem i leczeniem nadciśnienia tętniczego oraz związanych z nim powikłań sercowo-naczyniowych lub narządowych.
Jakie choroby leczy kardiolog?
- Kardiolog zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem chorób układu sercowo-naczyniowego. Rozpoznaje on wrodzone choroby kardiologiczne oraz nabyte wady serca i układu krążenia, przeprowadza oraz interpretuje badania, takie jak EKG, echo serca, echokardiografia oraz ustala i zleca leczenie, prowadzi szczegółową diagnostykę, a także prowadzi i wspiera pacjentów w okresie rehabilitacji. Najważniejsze zadania kardiologa, to przede wszystkim: diagnoza nabytych i wrodzonych chorób serca, aorty oraz mniejszych naczyń krwionośnych, dobieranie właściwych sposobów leczenia i monitorowanie pacjentów z dolegliwościami kardiologicznymi, przeprowadzanie badań z zakresu kardiologii inwazyjnej i nieinwazyjnej, a w stanach zagrożenia życia pacjenta – podstawowa intensywna opieka medyczna. Kardiolog zajmuje się rozpoznaniem oraz leczeniem następujących chorób:
- zawał mięśnia sercowego
- wady serca, takie jak: niedomykalność i zwężenie zastawki mitralnej, zwężenie zastawki aortalnej, niedomykalność zastawki trójdzielnej, zespół Fallota.
- choroba wieńcowa,
- nadciśnienie tętnicze,
- miażdżyca,
- niewydolność serca,
- dusznica bolesna,
- zaburzenia rytmu serca,
- zapalenie mięśnia sercowego.
Kiedy powinniśmy udać się do kardiologa?
Pierwszą konsultację kardiologiczną warto profilaktycznie odbyć już w wieku ok. 30 lat, by w razie jakichś nieprawidłowości, wcześnie je wychwycić i wdrożyć zmiany w stylu życia, które zapobiegną rozwojowi poważnych chorób. Ze względu na to, iż schorzenia kardiologiczne pozostawione bez leczenia mogą stanowić zagrożenie dla życia, jeśli zaobserwujemy niepokojące objawy, należy udać się do specjalisty.
Do kardiologa bezwzględnie należy się zgłosić,obserwując u siebie:
- wrażenie ucisku i/lub gniecenia w klatce piersiowej,
- ból zlokalizowany w klatce piersiowej,
- nieregularne bicie serca,
- duszność, obserwowana też po wysiłku fizycznym,
- powtarzające się uderzenia krwi do głowy,
- częste omdlenia i zasłabnięcia,
- obrzęki kończyn oraz twarzy.
W kardiologii aparaty EKG odgrywają kluczową rolę, a takie może polecić sklep medyczny Kredos.