Gdzie wykonać EKG?
Badanie EKG można wykonać w przychodni lub w szpitalu, ale także w karetce, a nawet w domu chorego, ponieważ elektrokardiograf, czyli aparat rejestrujący prądy czynnościowe mięśnia sercowego, jest nieduży i można go przenosić. Co ciekawe, takie badanie można również wykonać telefonicznie. Na jego wyniki nie trzeba długo czekać - lekarz może analizować zapis w trakcie badania.
Co można wyczytać z zapisu EKG?
Badanie EKG jest częścią składową podstawowej diagnostyki i nadzoru nad pacjentem uskarżającym się na problemy z sercem oraz w stanach nagłych. Rejestruje ono aktywność elektryczną serca i w ten sposób dostarcza istotnych informacji. Dzięki niemu, można sprawdzić pracę serca - czy nie bije zbyt szybko, czy nie występują zaburzenia jego rytmu albo przewodzenia. Można również zbadać, czy impuls elektryczny, pobudzający serce do pracy, wychodzi z właściwego miejsca, czyli węzła zatokowego. Umożliwia to 12 elektrod, które podłącza się do chorego, uzyskując dzięki temu 12 różnych obrazów serca. Na ich podstawie, lekarz sprawdza, czy dolegliwości pacjenta są związane np. z częstoskurczem lub migotaniem, co ma wpływ na dalsze leczenie.
Badanie EKG jest także podstawą diagnostyki zawału serca. Oprócz zaburzeń rytmu serca, wykrywa również jego patologiczne położenia oraz mechanizm zatrzymania krążenia. U pacjentów w ciężkim stanie, elektrokardiograf służy jako urządzenie monitorujące, które informuje o zmianach częstości lub rytmu serca, jak również akustycznie o powstających zespołach QRS. Należy jednak pamietać, iż EKG pokazuje jedynie elektryczną aktywność serca – przełożenie mechaniczne na falę tętna jest za jego pomocą nie do ustalenia, dlatego nie można na podstawie EKG sprawdzić, czy impuls elektryczny jest przenoszony na tętno. Rolą wykonującego badanie pozostaje sprawdzenie sprzężenia elektromechanicznego przez badanie tętna i ciśnienia tętniczego krwi.
Jak prawidłowo przygotować pacjenta do badania EKG?
W przypadku EKG, nie ma szczegółowych wytycznych dotyczących przygotowania do badania. Jeśli jednak chcemy, aby wyniki były miarodajne, lepiej uprzedzić pacjenta, aby dzień przed badaniem nie spożywał alkoholu i unikał intensywnego wysiłku fizycznego. Nawet wejście po schodach przed badaniem może przyspieszyć pracę serca i zaburzyć wyniki, dlatego kilka minut przed planowanym EKG, chory powinien usiąść i starać się zrelaksować. Godzinę przed badaniem, powinien on również unikać kawy, i palenia papierosów albowiem kofeina i nikotyna podnoszą ciśnienie krwi i przyspieszają rytm serca a alkohol wypłukuje z organizmu potas i magnez, co może objawiać się małą siłą skurczu.
Wskazane jest też aby pacjent w dniu badania zjadł niewielki, lekkostrawny posiłek, a kilka minut przed samym EKG powinien uspokoić mięśnie i wyrównać oddech. Ważne jest, aby pamiętał on również o poinformowaniu lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach oraz przebytych chorobach, takich jak choroby psychiczne, niedoczynność i nadczynność tarczycy czy kamica żółciowa.
Jak prawidłowo przeprowadzić badanie EKG?
Pacjent, który będzie miał wykonywane badanie EKG, powinien zostać poproszony o rozebranie od pasa w górę. Jeśli ma spodnie, będzie musiał podciągnąć nogawki i opuścić lub zdjąć skarpetki. Kobiety mogą zostać w cienkich rajstopach ale zdejmują biustonosz. Pacjent nie może mieć również na sobie biżuterii, okularów oraz zegarka.
Określone fragmenty ciała zostają przed przypięciem elektrod oczyszczone roztworem na bazie alkoholu i posmarowane specjalnym żelem.
Zazwyczaj, w gabinecie zabiegowym, pacjent zostaje poproszony o położenie się na leżance. Badanie bowiem najlepiej przeprowadzać jest w pozycji leżącej na wznak, ale w sytuacjach szczególnych możliwe jest wykonanie go na siedząco. Choremu należy zapewnić cisze i spokój oraz komfort cieplny. Istotne jest, by unikać drżeń mięśniowych.
W celu zmniejszenia oporu elektrycznego między skórą a elektrodami, wskazane jest odtłuszczenie skóry alkoholem lub benzyną w miejscu przyłożenia elektrod. Należy zwrócić uwagę, aby stosować do tego celu właściwy żel do EKG a nie np. do USG. Przeprowadzający badanie powinien również ustawić żądaną szybkość przesuwu papieru, co służy służy obiektywnym i porównywalnym pomiarom amplitudy załamków, gdyż znając szybkość przesuwu papieru, można obliczyć czas trwania poszczególnych załamków, odcinków i odstępów, a także czas trwania jednej ewolucji sercowej.
Najważniejszymi czynnościami we wstępnym etapie jest, oprócz użycia żelu do EKG pod elektrodami, usunięcie włosów z klatki piersiowej oraz zapewnienie pacjentowi odpowiednio szerokiego łóżka tak, aby jego ręce i nogi mogły leżeć swobodnie, a także zwrócenie uwagi na prawidłową anatomiczną pozycję wszystkich elektrod.
Elektrody, są podłączane, za pomocą gumowych pasków lub przyssawek do klatki piersiowej osoby badanej, a kolejne zakładane są za pomocą plastikowych spinaczy na nadgarstki oraz kostki nóg. Gdy wszystko zostanie prawidłowo założone, osoba wykonująca badanie podłącza elektrokardiograf. Odbiera on sygnały z elektrod, które zapisywane są na papierze. Badanie zwykle trwa około 10 minut, ale w uzasadnionych przypadkach może być konieczne jego przedłużenie. Zdarza się, że pielęgniarka prosi pacjenta o wstrzymanie oddechu na kilka sekund. Po zakończeniu badania, elektrody są zdejmowane, a chory może oczyścić skórę z żelu.
Różnice w przeprowadzaniu EKG spoczynkowego i wysiłkowego
Nieco inaczej zostaje przeprowadzone badanie EKG wysiłkowe. Początkowo, pacjent ma wykonane takie samo badanie w stanie spoczynku. Następnie jednak, nadal podłączony do elektrod, wykonuje ćwiczenia fizyczne, takie jak bieg na stacjonarnej bieżni, aż do czasu pojawienia się objawów niewydolności lub do momentu zakończenia procedury diagnostycznej. W przypadku elektrokardiogramu wysiłkowego, można sprawdzić wydolność serca, ocenić ciężkość choroby niedokrwiennej serca, wykryć niemiarowości wywołane wysiłkiem, rozpoznać dusznicę bolesną. Można też prognozować stan zdrowia po zawale mięśnia sercowego.
Zanim badanie EKG zostanie ocenione, należy jeszcze raz sprawdzić wszystkie miejsca połączeń, właściwe ułożenie elektrod, ich kontakt ze skórą, łączność przewodu z aparatem, ponieważ wszelkie nieprawidłowości prowadzą do fałszywego odczytania elektrokardiogramu. Elektrody, lub połączenia elektrod z przewodami, mogą się bowiem poluzować w czasie badania, i wówczas istnieje ryzyko nieprawidłowej interpretacji zapisu.
Należy też mieć świadomość, że rozpoznanie choroby stawiane jest w oparciu o wywiad, przeprowadzone badanie fizykalne oraz wyniki badań dodatkowych. EKG stanowi jedynie element diagnostyki a więc nie może zastąpić badania lekarskiego, a jedynie je wspomaga. Dlatego powinno ono stanowić jedynie element uzupełniający.
Sklep medyczny Kredos poleca w swojej ofercie rożnorodne aparat EKG znanych i cenionych na rynku marek